Makro fotoğraf çekiminde uzatma tüpü kullanımı ne kadar yaygın ve önemliyse, ters lens bağlamak da aynı şekilde sürekli kullanacağımız bir yöntem olarak karşımıza çıkıyor.
Bir önceki yazıda makro uzatma (extension) tüplerini incelerken kullandığım tüm lensleri özellikle düz bağladım. Gerçek makro lensler ile tüp üzerine düz bağlamada güzel sonuçlar aldık ama pratik kullanımda çoğu lens ters bağlama ile daha iyi sonuç verir.
Ters lens bağlama adaptörü
Ters bağlama yapabilmek için lensimizin filtre takılabilecek yivlere sahip olması gerekir. Özel durumlar hariç hemen her lenste filtre yuvası bulunur. İhtiyacımız olan şey bir tarafı filtre yuvasına diğer tarafı da fotoğraf makinamızın bayonetine uyacak şekilde imal edilmiş ters bağlantı adaptörlerinden edinmek olacak.
Bilezik şeklindeki bu adaptörleri eBay gibi alışveriş sitelerinden $5 civarında fiyatlara bulabilirsiniz.
Yapacağımız masrafı azaltmak için, her filtre çapı için ayrı adaptör almak yerine tek bir ters bağlantı adaptörü ile birlikte filtre çapı dönüştürme adaptörlerinden alabilirsiniz. Bu bilezikler set halinde satılıyor ve geniş bir aralıkta filtre çapını değiştirme imkanı sunuyorlar. Böylece farklı filtre çapındaki lensleri aynı ters lens adaptörü ile kullanabiliyoruz.
Ters bağlayacağımız lensimizi büyük olasılıkla bir miktar uzatma tüpü ile birlikte kullanacağız. Lensi tek başına ters bağlamak, istenen seviyede büyütme sağlamayabilir. Lensin çözünürlük kapasitesini aşmamak kaydıyla istediğimiz büyütme miktarını verecek uzunlukta tüp bağlayacak ve lensi bunlarla birlikte kullanacağız.
Ters bağlamada marka-bayonet sorunumuz yoktur. Aslında makro çekimde genel olarak böyle bir soruna takılmazsınız. Kullanacağımız birleştirme adaptörleri ile genellikle lenslerin sonsuza odaklama özelliğini kaybederiz. Ama zaten makro çekim yapıyoruz, bunun hiç önemi yok. Bize tek gereken şey filtre yuvasının çalışır durumda ve sağlam olmasıdır. Canon-Nikon-Pentax hangi bayonet lens kullandığımız farketmiyor.
Yani bir satıcıya gidip şu konuşmayı yaşayabilirsiniz:– Biz 2. el 28mm keskin bi manual lens bakıyorduk da…
– Hangi bayonet? Canon, Nikon?
– Farketmez.
– !?!?
– …
– …
– Eee, biz onu makro çekimde kullanacağız da.
– Tamam, makina ne marka?
– …
– ??
🙂 Bizzat (yukarıdaki gibi mor renkte) yaşanmıştır…
Ters lens bağlama tekniğine en uygun, en keskin lensler genellikle agrandizör lensleri olsa da onlar ayrı bir yazının konusu olacak. O yazıya şu linkten ulaşabilirsiniz: Agrandizör lensi ile makro fotoğraf. Bu test için 2 tane günlük lens seçtim. Bunlar düz bağlama testinde kullandığım Pentax’çıların çok sevdiği SMC M 50mm ve SMC M 28mm. Her ikisi de ters lens bağlama ile makro çekiminde sıkça kullanılan lenslerden. Thomas Shahan gibi ustalar bu iki lensi seviyor.
Testlerde bir önceki yazıda olduğu gibi lensin yalın hali, 1 set (68mm Kenlock) uzatma tüpü ile ve 2 set (118mm, Kenlock + markasız Çin malı) tüp ile çekilmiş fotoğraflar olacak. Önce büyütme oranı gösterip, sonra da bir uygulama örneği vereceğim.
Pentax SMC M 50mm
0.5X ile 2X aralığı elde çekimler için çok uygun bir büyütme oranı. 50mm lensler ters bağlamada bu büyütme aralığında başarıyla çalışabiliyorlar. Pentax 50mm için test fotoğraflarımıza bakalım
Pentax 50mm, yalın halde 8cm mesafeden 0.46X büyütme veriyor.
Pentax 50mm, 1 set uzatma tüpü ile 6cm mesafeden 1.75X büyütme veriyor
Pentax 50mm, 2 set uzatma tüpü ile 5cm mesafeden 2.9X büyütme veriyor.
Örnek olarak havaların düzelmeye başlamasıyla bahçeyi saran kır çiçeklerinden bir tanesini misafir ettim.
Fotoğraflar f8 – f11 aralığında harici flaş desteğiyle çekildi, bilgisayar ortamında brightness/contrast dışında oynama yapmadım. Asıl vurgulamak istediğim şey büyütmenin anlaşılır olması. Görsel zenginlik ile ilgilenmedim.
0.46X ile çiçeğimizin genel şeklinin tamamını gösterebiliyoruz. 
1.75X yaprakların içini görebilmemizi sağlıyor. 
2.91X ile polenleri belirgin olarak görebiliyoruz
Pentax 50mm 1 set tüp ile oldukça ergonomik bir kullanıma sahip. 2x’e kadar büyütme ile elde kullanım için uygun olduğunu gösteriyor. Ancak 2. set tüpün kullanımı bileğimizde lensin ağırlığını hissettirmeye başlıyor. Alttan destek olmadan çekim yapmak elimdeki markasız tüp ile birlikte güvensizlik vermeye başlıyor.
Pentax SMC M 28mm
28mm lensler ters bağlama ile makro çekim denince ilk akla gelen lenslerden oluyor. Geniş açıya doğru kaydıkça büyütme oranımız yükseliyor, işin cazibesi artıyor. Ama elde çekimin sınırlarını da aşmaya başlıyoruz.
Ters 28mm’yi ilk denediğim günler, hatta haftalar boyunca önce lenste, sonra kendimde kusur aradım. Bir türlü olmuyordu. Vizör görüntüsü son derece karanlık, net alan son derece dardı. Konuya çok fazla yaklaşmak zorunda kalıp böceği ürkütüyordum. Deklanşöre basana kadar titreşim yüzünden gördüğüm kadrajı çoktan kaybetmiş, başka birşey çekmiş oluyordum.
Aslında kimsede kusur yok. İşin doğası gereği 4X üzerinde elde çekim yapmak eğlenceden çok işkenceye dönüşebiliyor. Yeterince sabırlı olup çok sayıda elde çekim yaparsanız içlerinden biri aradığınız fotoğraf olabilir.
Şimdi 28mm’nin büyütme değerlerine bakalım
Pentax 28mm, yalın halde 5.5cm mesafeden 1.81X büyütme veriyor. 
Pentax 28mm, 1 set uzatma tüpü ile 4cm’den 4.2X büyütme veriyor. 
Pentax 28mm, 2 set uzatma tüpü ile 3cm’den 6.3X büyütme veriyor.
Büyütmenin çok yüksek olduğunu görüyoruz. Örnek fotoğraflara da göz atalım.
1.8X büyütme. 50mm’de 1 set tüp ile aldığımız sonucu 28mm ile hiç tüp kullanmadan alıyoruz. 
4.2X ile polenler iyice görünür hale geldiler. Net alan darlığı sorun oluyor. 
6.3X büyütmede çiçeğimiz mikroskop altında gibi.
Büyütme değerlerimiz yüksek evet. Ama buna bağlı olarak net alan derinliği iyice sorun olmaya başladı. Çekimde kullandığım f8 değeri ışıkta kırınım olayı yaratarak keskinliğe zarar verdi. Artan ışık ihtiyaçları yetmiyormuş gibi çiçeğe 3cm mesafede duran lensin boyutları aydınlatmayı engellemeye başladığı için istenmeyen gölgeler oluştu.
6X büyütme Pentax 28mm lensimize göre değil. Çift set tüp kullanmak bu lens için uygun olmuyor.
50mm ile kıyaslarsak çok daha kısa tüplerle, hatta tüpsüz yüksek büyütmelere çıkabiliyoruz. 2x-4x aralığında hafif ve kısa bir lensle çalışma imkanımız oluyor. Bu bir avantaj ama düşük büyütme yapamıyoruz. Boyu 1cm’den büyük bir böceği kadrajımıza sığdırmamız sorun olacaktır.
Bi ters, bi düz
Örgüde olduğu gibi makroda da böyle bir terim var diyebiliriz. 🙂
Son olarak 28mm ve 50mm lenslerin düz bağlı ve ters bağlı halleri ile verdikleri büyütmeleri hatırlayalım. Bunun için bir tablo olarak oluşturdum.
Yeşil olarak işaretlediklerim çalışma için (netlik, çalışma mesafesi) tercih edilebilecek değerleri gösteriyor. Kırmızı gösterdiklerim ise çeşitli sorunlar yüzünden uygun olmayan konfigürasyonları ifade ediyor.
Bu yorumlar sadece bu model 2 lens için ve de benim kişisel tercihimi yansıtıyor. Siz pekala tüm büyütme aralıklarında çalışabilirsiniz.
Not: 1:1 üzeri büyütmelerde net alan birleştirme tekniği (focus stacking) kullanılması bir zorunluluk haline geliyor. Örnek fotoğraflar tek kare çekimden oluştuğu için net alan fazla dar olarak göze çarpıyor.
| Pentax SMC M 28mm | Pentax SMC M 50mm | |
|---|---|---|
| Tüpsüz düz bağlı | 0.13X (yetersiz büyütme) | 0.15X (yetersiz büyütme) |
| 1 set tüp ile düz bağlı * | Bağlanamıyor (netleme yok) | 1.31X (çalışma mesafesi az) |
| 2 set tüp ile düz bağlı ** | Bağlanamıyor (netleme yok) | 2.44X (çalışma mesafesi az) |
| Tüpsüz ters bağlı | 1.81X | 0.46X (köşe netliği zayıf) |
| 1 set tüp ile ters bağlı * | 4.17X | 1.75X |
| 2 set tüp ile ters bağlı ** | 6.27X (kırınım sorunu var) | 2.91X (tüp uzunluğu ergonomik değil) |
* 1 set tüp 68mm ** 2 set tüp 118mm Aynı uzunlukta açılmış körük ile yine aynı değerleri alabilirsiniz.
19 yorumlar
Ben ters bağlı lens ile makro çekim tecrübesine sahip değilim. 72 mm bir adaptör aldım tam 17-50 f:2,8 lensimi ters bağladım veeeee vizörde koca bir karanlık 😀 Ne yapmalıyım. Büyük ihtimalle kurcalayarak sorunu çözeceğim ama yine de bir üstada danışmak farzdır. Teşekkürler…
Düzeltme: Tamron 17-50 olcak 🙂
Merhaba
Otomatik bir lens kullanıyorsunuz ve lens gövdeden çıkınca diyafram en kısık konumda sabitliyor.
Otomatik lenslerde (diyaframı makine üzerinden seçtiğimiz lenslerde) diyafram gövde tarafından ayarlanır. Yine birçok lenste buna rağmen lensi manual moda geçirmek için focus halkası gibi bir de diyafram halkası vardır. Normalde burada A seçiliyken diyafram gövdeden ayarlanır. Ama biz bunu döndürüp istediğimiz değere getirirsek diyaframı kendimiz sabitleriz. Lensin içine bakınca diyafram hareketi izlenebilir. Tamron 17-50’de bu halka var mı bilmiyorum. Varsa işiniz kolay.
Bu yoksa lensin bayonet tarafına bakın. Burada bir kol göreceksiniz. Pentax,Nikon,Canon hepsinde var diye biliyorum ama çok emin değilim. Bu kolu ileri-geri hareket ettirdiğinizde diyafram halkası açılıp kapanır. Ben Pentax 16-45 lenste buraya minik bir kağıt sıkıştırarak diyaframı istediğim bir yerde sabitledim. Çekimleri öyle yaptım. Çok sıkıştırmaya gerek yok, hemen oluyor. Ama diyafram değerini tam bilemezsiniz. Ortalarda bir konum iyi iş görecektir.
Yalnız zoom lenslerin ters bağlanmasında dikkatli olmak lazım. Lensinize fazla ağırlık bindirmeyin. Prime lensler kadar sağlam yapıda olmuyorlar. Lens zoom yaparken ileri çıkıntı yaptığı için bu düzenek lensin kendi ağırlığından zarar görmesin.
Ters bağlantıda her zaman vizör bir miktar karanlık kalır ama göremeyecek kadar da değil. Çünkü diyafram her zaman ayarlanan değerde, yani kısık olur. Gerektiğinde minik bir fener ile ek aydınlatma kullanabilirsiniz.
Dediğiniz gibi benimkinde netleme halkası var, diyafram değerlerini lens üzerinden değiştiremiyorum. ama dediğiniz kolu buldum ve araya kağıdı sıkıştırdım. ve kötüde olsa bir kare yakaladım. Çok teşekkürler önerileriniz için yeni bir şey öğrettiniz bana. Çok minnettarım. Eğer tavsiyeleriniz varsa yazarsanız çok memnun olurum. iyi günler
Tekrar merhaba, rica ederim 🙂 Aslında tavsiyem sitedeki yazılara göz atmanız olacaktır. Bildiğim kadarıyla bir çok şeyi anlatmaya çalışıyorum.
Kısa ve öz dersek tavsiyem şunlar olabilir,
-Makro sabır işi, vazgeçmeyin
-Doğal ışığı her fırsatta övsem de oldukça ileri bir konu. Mutlaka flaş edinin ve makro çekimleri flaşla yapın.
-Ucuz yollu bir agrandizör lensi edinin, ters bağlı olarak bunu kullanın. Detaylarını yazısında bulabilirsiniz.
Flaş + agrandizör lensi çoğu zaman daha iyisini aratmaz, çok iyi işler yapılabilir.
Zaten sitenizi geç fark etmenin üzüntüsü içerisindeyim. dün gece bir çok yazıyı okudum. Sonra dayanamayıp sizi facebooktan ekledim 🙂 çektiğim çaylak fotoğraflarını gönderdim. Ben Nikon d7000 kullanıyorum bana önerebileceğiniz Agrandizör lensi (bunu da şimdi öğrendim:)) ve flaş var mı?
Merhabalar makro tup ve ters baglanti aparatlarini da ayri ayti cekim yapiyorum ikisinde de kullandigim objektif 50mm objektifim ama ters baglamada arka elemana zarar gelmesini istemedifim icin ikinci el manuel yada normal bir 50 mm yada 28 mm bir objektif almak istiyoruz sizce hangisi de daha guzel bir performans alirim
Merhaba,
Ters bağlantı için uygun fiyatlı yeni bir lens almak istiyorsanız bu bir agrandizör lensi olmalı. Normal lenslerden çok daha iyi performans verecektir.
http://makrodunyasi.com/agrandizor-lensi-ile-makro-fotograf/ yazısını okumadıysanız önce buna göz atmanızı tavsiye ederim. Önce 50mm almanız iyi olacaktır. Ters 28 kullanımı biraz daha zordur.
Ne acidan zordur 28 mm kullanmak 50 mm den daha yakin cekim yapabildigi icin ona da go lum kayiyor 🙂
28mm ile büyütme 50mm’den 2 kat fazla olacak, ortalama 4X civarı. Bu büyütme elde çekim için sınır değeri. Titreme yüzünden hem kadrajı hem de netliği tutturmak çok zor oluyor. Ama makinayı sabitler, stüdyo çekimi gibi bişeyler yaparsanız titremez, bu sorunu aşarsınız.
İkincisi büyütme arttıkça vizör karanlık görünmeye başlar. f8-f10 ile 28mm’de iyi aydınlanmamış hedefleri oldukça zor görmeye başlarsınız. Diyafram kıstıkça lens diffraction’a girip netlik bozmaya başlar. f5.6 ile biraz daha kolaylaşabilir. Ama bu sefer de zaten çok dar olan net alanı iyice film şeridine düşürmüş olursunuz. Yüksek adetli focus stacking çalışmaları yaparsanız harika resimler çıkar, bunun dışında işiniz zordur, çok sabır gerektirir.
Ben Rodagon 28mm’ye sahibim. 28mm istiyorsanız tavsiye de ederim, iyi bir lenstir. Ama Türkiye’de bulamazsınız. Pentax 28mm ile yapılmış test çekimleri yayınlamıştım. Onlara da göz atabilirsiniz, o da çok kullanılır. Örneğin Thomas Shahan’ın mükemmel fotoğrafları. Bu lenslerle olmayacak işlere imza attığı için Thomas Shahan her makrocunun hayran olduğu biridir. Ama benim şu anda genel kullanma şeklim şöyle:
Elde çekim 0.5X – 2X arası: Tamron 90mm + Raynox DCR-250
Elde çekim 2X – 4X arası: Tüp üzerine ters bağlı Rodagon WA 40mm
Elde çekim 4X üzeri: Kullanmıyorum. Abartılı bir çaba.
Stüdyo çekimi 1X – 2X: Tüp üzerine ters bağlı Rodagon WA 40mm
Stüdyo çekimi 3X ve üzeri: Çeşitli mikroskop lensleri
Gördüğünüz gibi 28mm artık kullanmıyorum. Rodagon 28mm’yi 6X’e kadar başarıyla kullanabilirdim ama mikroskop lensleri daha iyi sonuç verdiği için şimdilik 28mm kullanmıyorum.
Teşekkürler,tekrar güzel ve aydınlatıcı bir yazı olmuş.Size şu anda kullanmakta olduğum makina’dan bilahare bahsedicem,ilginç gelicektir.Bir takım ışık kırılması sorunları yaşıyorum arada.Nedeni hakkında fikirlerinizi almak isterim.Özel bir konu olduğundan diğer arkadaşları sıkmak olmasın diye ayrıca yazacağım.İyi günler dilerim..
merhaba güray bey benim nikon 5100 makinem var sigma 70/300 apo dg objektij almayı düşünüyorum bu ikisiyle ters bağlama tekniğini nsl sonuç verebilir veya bu nikon 5100′ e daha iyi bir tavsiyeniz olabilirmi malum bütçeyide çok zorladan 🙂 ters bağlantı için neler gerektiğinide belirtirseniz sevinirim tşklerrr.
Merhaba,
70-300 lens iki açıdan ters bağlanmaya uygun değil. Ters bağlantı için 28mm-50mm arası odak uzunluğu daha uygundur. Tele lensler istenen büyütmeyi veremezler. İkincisi daha önemli, zoom lensleri ters bağlantı için pek önermiyorum. Çünkü hassas zoom mekanizmasına yük biniyor ve bir süre sonra sorun çıkarmaya başlıyorlar. Hele de tele odak uzunluklu ağır bir lens ise daha fazla etkilenecektir. 70-300 yeterince büyük ve ağır.
Kısaca bu lensi ters bağlamayın. 28mm, 40mm, 50mm gibi sabit odaklı bir lens bulun. En iyisi agrandizör lensleridir. Küçük, ucuz, çok sağlam ve çok keskin lenslerdir. En ucuzu bile gayet tatminkar sonuç verir. 50TL seviyesine bile bulunabilirler. Ben büyük oranda bunları kullanıyorum.
Herhangi bir lensi ters bağlamak için “ters bağlantı adaptörü” ve “makro tüp ya da körük” gerekecektir. Bunlar uygun fiyatlı seçenekler. Ters bağlantı adaptörü $3 bile etmiyor, lensinizin filtre çapına ve makinaya (Nikon bayonet) uygun olmasına dikkat edilmeli. Elde çekim olacaksa tüp daha sağlam çözüm olur ama Çin malı markasız tüplerden almayın. Lensi düşürme riski var. Tüp her makroseverde mutlaka bulunmalı. Yine Nikon uyumlu iyi bir tane alın, ömürlük kullanın. 2.el markalı ürünler çok kaliteli oluyor.
Aydınlatma konusuna girmiyorum, en büyük sıkıntıyı burada çekeceksiniz. Harici flaşınız yoksa Yongnuo serisinden tavsiye edebilirim. Ucuzlar ve iyi iş görüyorlar.
Merhaba ben sizin yazınız dan etkilenerek 50 mm 1.4 d lensimi ter bagladim f degeri 1.4 e kadar getirdim yakin fotograflar cektim yanliz netlik bir türlü olmur bir bunu cozemedim neler tavsiye edersiniz ?
Merhaba,
Email ile örnek fotoğraf gönderebilirseniz daha iyi yorumlayabilirim (adresim guraydere@gmail.com). Ama f1.4 değeri bu lens için çok açık. Net alan fazlasıyla dar kalacaktır. Diyaframı f8-f10 gibi kullanmayı denerseniz net alan artacaktır. Ters bağlantıda genellikle focus stacking uygulamadan yeterli net alan elde edilemez. Bir makro ray düzeneği kullanarak çok sayıda fotoğraf çekmek ve bunların net alanlarını birleştirmek en iyi sonucu verir.
Merhaba,
28mm yerine 24mm veya 15mm lensler ile deneme yaptınız mı? nasıl sonuçlar alırız, daha yakın çekim fakat titreme çok mu olur?
Lensler geniş açıya doğru kaydıkça ters bağlanmaları teknik olarak zorlaşmaya başlıyor. Ön camlar çok büyüyor ve hatta bazılarında filtre yuvası olmuyor. Mesela elimdeki Samyang 14mm için ters bağlama imkanı yok. Zaten bu lensler günlük kullanım için yapıldıkları için keskinlik belli düzeyi aşamıyor. Normal kullanımda keskin sonuç alsak bile büyütme arttıkça hızla “empty magnification” denen duruma düşüyoruz. Yani büyütme artıyor ama detay artmıyor. Lens o detayı çözemiyor.
Şahsen 4X’e kadar ters bağlı agrandizör lensi, yukarısı için de mikroskop lensi kullanmayı tercih ederim.
Yüksek büyütmede titreşim her zaman sorundur. Hangi lensi kullanırsak kullanalım düzeneği buna uygun kurmamız gerek. Bir diğer sorun da aydınlatma. Objeye 1cm mesafede çalışırken kocaman bir lensin gölgesi altında kaybolmasını istemeyiz. Yüksek büyütme lensleri ne kadar küçükse aydınlatmak o kadar kolay olur. Yine mikroskop lensleri burada büyük avantaj sahibi.
Örnek veriyorum, Laowa 15mm makro lens 1X büyütme için 4.7mm mesafeden çekim yapıyor. Ön cam dev gibi. Mitutoyo 10X mikroskop lensi 10X büyütmeyi 35mm mesafeden veriyor. Ve çok daha küçük. Yaklaşık 10 kat fazla büyütürken 7.5 kat daha uzaktan çalışabiliyor. Amaca uygun lens seçimi işleri çok kolaylaştırır. Ama imkan yoksa mecburen eldekilerle devam ediyoruz.
Merhabalar,18-55 mm lense ters b. adaptörü taktım fakat vizörde bulanıklık var netlemeyi ayarlasam da çok etkisi olmadı,net bir görüntü nasıl elde edebilirm ?
Lens muhtemelen çok yakına netliyor. Şunlar olabilir:
– Uzatma tüpü kullandıysanız tüp uzunluğu fazla gelmiş olabilir. Daha kısa tüp kullanın veya lensi 55mm’ye yakın odaklarda kullanın
– Diyafram tam açık kalmış olabilir. Net alan derinliği o kadar dardır ki netleme yokmuş gibi algılanabilir.
Objeyi cama neredeyse değecek kadar yaklaştırdığınız halde net bir bölge görmüyorsanız benim de anlayamadığım bir terslik var demektir. 18-55 ile çekimi anlatan yazıya göz atmışsınızdır sanıyorum:http://makrodunyasi.com/18-55-kit-lens-ile-makro-fotograf/