İngilizce DIY (Do it yourself) olarak ifade edilen kendi imal ettiğimiz ürünler kategorisi bu yazı ile hayat bulmuş oluyor. Makro fotoğrafçılıkta bol bol başvurduğumuz hayal gücü ile birleşen “elde ne varsa” mantığı ortaya kullanışlı ürünler çıkarabiliyor. Ve ilk olarak anlatmak istediğim Sefa Kaya arkadaşımızın yapmış olduğu hassas ray olacak.

Tatmin edici fotoğrafları focus stack uygulamadan ortaya çıkarmak oldukça zor. Düşük büyütmelerde diyafram kısarak işi kurtarabiliyoruz ama daha net sonuç almak, daha yüksek büyütmelere ulaşmak gerektiğinde focus stack çalışması ve bunun ön koşulu olan ray kullanımı kaçınılmaz. Piyasada çok sayıda ve farklı kalitelerde raylar bulunuyor. Ve elbette “makro rayların kralı” diyebileceğim Newport modelleri var. Detay isteyenler Newport Linear Stage başlıklı yazıya göz atabilirler.

Fakat Newport’lar hem pahalı, hem de bulunması zor ürünler. Türkiye’de zaten satılmıyor, eBay gibi ortamlarda şansınız varsa bulabiliyorsunuz. Newport ya da dengi bir ürün bulana kadar eli boş bekleyenlerden olmak istemiyorsanız siz de kendi çözümünüzü imal etmeye başlayabilirsiniz.

Yöntem 1 (Sefa Kaya)

Bu yazının yazılmasına vesile olan Sefa Kaya’nın yaptığı mikrometreli düzenek şu şekilde

Kullanılacak malzemeler

[list type=”check”]

• 1 Adet 25-50mm aralığında mikrometre
• 1 Adet makro rail slider
• Silikon tabancası

[/list]

Nasıl yapıyoruz?

Piyasa en çok görülen ray bu fotoğrafta gördüğümüz Çin malı 4 yollu ray. Alacağımız malzemenin bu olması gerekmiyor. Hatta böyle ise alttaki 2. rayı söküp atmamız gerekecek. Çünkü sadece ileri geri hareket bizim için yeterli. Yanal hareket dengeyi ve sağlamlığı bozduğu için istemiyoruz.

Alt rayı çıkardıktan sonra mikrometreyi uygun şekilde yerleştirmemiz gerekiyor

Şimdi mikrometreyi buraya sabitlememiz gerekiyor. Bunun için silikon tabancasını kullanıyoruz. Mikrometreyi raya temas ettiği noktalardan yapıştırıyoruz.

Mikrometre gördüğünüz gibi eğik şekilde raya temas ediyor. Bu durum çalışma aralığımızı kısıtlıyor. Ama bir yandan da hassasiyeti arttırıyor. Özellikle mikroskop lensleri gibi dar bir aralıkta çok hassas hareket edilmesi gereken durumlarda işe yarayabilecek bir çözüm.

Bir diğer zayıf nokta rayın sadece ileri yönlü çalışabilmesi. Newport’larda olduğu gibi rayı geri çeken bir yay sistemi olmadığı için geri gelmek için önce mikrometreyi geri sarıp sonra rayı elle geri almak gerekiyor. Ama çekim esnasında ileri yönde giderken hiçbir sorun yok. Mikrometreyi çevirdikçe hassas bir şekilde rayı itiyor ve ileri gitmesini sağlıyor.

Sonuç

[quote align=”left” color=”#999999″]
Sefa – 500px profil sayfası[/quote]
Bence çok akılcı bir çözüm olmuş. Sefa Kaya’yı tebrik ediyorum.  Ayrıca imalat aşamasının fotoğraflarını gönderdiği ve tarif ettiği için teşekkür ederim.

Maliyet şöyle. 4’lü ray Türkiye’de 135TL’ye satılıyor ama eBay üzerinde aslında fiyatı EUR 10 ve EUR 5 posta masrafı var.  Böyle şeyleri Türkiye’de almayın. Mikrometre buradan alınabilir, fiyatı 25 TL.  Sistemin çok ucuza mal edildiği bir gerçek. Newport’ların 2.eli $200’den başlıyor. Üzerine posta masrafı ve gümrük vergileri var. Newport gibi bir ray bulana dek iş görecek güzel bir çözüm olmuş.

Geliştirilebilecek noktalar elbette var. Mesela mikrometreyi daha sağlam nasıl bağlarız? Açısını daha düz nasıl yaparız? Bunları  bulmak ve uygulamak da size düşüyor. Fikir ve uygulamalar olursa ve benimle paylaşılırsa onları da seve seve eklerim. Son olarak Sefa’nın bu rayı ve mikroskop objektiflerini kullanarak elde ettiği bazı fotoğraflar var. Onları da göstermek lazım ki işe yaradığı görülsün.

Sefa ile iletişime geçmek isterseniz, 500px ve Facebook profil sayfalarını da izniyle paylaşıyorum.

Yöntem 2 (Güray Ergun)

Yazı yayınlandıktan bir süre sonra başka bir arkadaş, Güray Ergun imal ettiği benzer bir rayın yapım aşamalarını bizimle paylaştı.  Bu tasarımda mikrometrenin rayın hareketine paralel yerleşimi ile daha doğru ölçüm yapılması mümkün olmuş. Kendisi bununla mikroskop lensleri kullanarak yüksek büyütmeli fotoğraflar çekiyor.

Aşağıdaki fotoğraflarda açıklayıcı yazılar var. Bunlar biraz küçük olduğu için okumakta zorlanabilirsiniz. Üzerlerine tıklayarak fotoğrafları büyütebilirsiniz.

Malzemeler

Saymak gerekirse,

[list type=”check”]

• Mikrometre
• 2 takım civata ve somun
• Kenar eni 2.5cm, boyu 13.5cm olan alüminyum köşebent

[/list]

 

Maliyet olarak bunlar aşağı yukarı 50TL tutmuş. Yapım aşamaları da kendi ifadesinden alıntı yaparsam şöyle:

“Öncelikle bir soğuk demirciye giderek mikrometreyi fotoğrafta da gösterdiğim gibi 1/3 oranında kestirip,matkapta göz kararı 2 delik açtırdım. Daha sonra alüminyum işi yapan bir atölyeden ücretsiz temin ettiğim parçayı, istenilen ölçülerde keserek, üzerine mikrometreye uyumlu olacak şekilde matkapla delik açtım. Ayrıca, tripoduma uygun olacak şekilde son deliği açarak imalat işini bitirdim.

Son olarak mikrometreyi vidaladıktan sonra, aparatı sizin de sayfanızda belirttiğiniz bende de olan “makro ray” ve tripod paleti arasına monte ettim. Buradaki olay, sizin sayfanızda yayınlanan hassas raya daha fazla hareket kazandırma ve nispeten daha sağlam durmasını sağlamaktı. Fotoğraflarda detaylıca aktarmaya çalıştım. Umarım faydalı olur.”

Birleştirme aşamaları tamamlandıktan sonra elde ettiğimiz görünüm şu şekilde oluyor. Gayet profesyonel görünen hassas bir ray ortaya çıkmış.

Bu rayın kullanıldığı bir çalışma, 8X mikroskop lensi ile yaklaşık 80 adet pozlamadan oluşan bir soğan kabuğu fotoğrafı. Bu büyütme değerinde piyasadaki kaba rayları kullanamıyoruz. Gördüğüm kadarıyla bu düzenekte mikrometre rayı gayet güzel sürebilmiş.

Güray Ergun’a katkılarından ve paylaşımından dolayı teşekkür ederim.