Makro çekim yöntemleri arasında belki de en gizemli olanı mikrofilm lensleri kullanmak. Bu lensler hakkında neredeyse hiç bilgi bulamıyoruz. Bir mikrofilm lensi bulduysanız o bir çöp de olabilir bir cevher de!
Eğer daha önce okumadıysanız devam etmeden önce bu konudaki ilk yazıya göz atmanızı öneririm. Bazı temel bilgiler orada yer alıyor: Mikrofilm lensi ile makro çekim
Mikrofilm
Mikrofilm bir arşivleme yöntemi. 100 yıldır kullanılmasına ve bilgisayarların varlığına rağmen hala popüler. Çünkü az yer kaplıyor ve çok dayanıklı. Bir mikrofilm yangından etkilenmeyecek bir yapıya sahip. Doğal ortamda 100 yıl dayanıyor. Özel saklama koşullarında ise 500 yıl!
Bir dokümanı optik işlem ile mikroskopla görülebilecek seviyeye küçültüp bu özel film üzerine yazıyorlar. Ve okumak için yine mikroskop benzeri yüksek büyütme yapabilecek cihazlar gerekiyor.
Ve biz bu cihazların lensleriyle ilgileniyoruz!
Bit pazarına nur yağması
İşte size bu deyimi cümle içinde kullanma fırsatı! Yukarıda linkini verdiğim ilk yazıda Otamat101 20mm f2.8 mikrofilm lensini tanıtmıştım. Bu lensin yapabildikleri ortaya çıktıktan sonra çok kısa sürede tamamı satıldı, stok tükendi. Ben de şanslı alıcılardan biriydim. £20 fiyata sipariş verebildim. Aşağıdaki fotoğraf ben lensi aldıktan birkaç hafta sonrasında aynı satıcının eBay üzerinde açtığı ilanı gösteriyor:
Orijinal fiyatın neredeyse 40 katı olan bir ilan! Bu fiyata satış yapabildi mi bilinmez ama ilan bir süre sonra yayından kaldırılmış. Belki de hepsini satıp bitirmiştir. Abartılı bir örnek. Ama yaşanmış durumlar var. JML 21 mikrofilm lensini şu anda bulmak imkansız. İlk fiyatının 50 katına denk satış rakamlarına ulaşıyor. Performans ve koleksiyon merakı birbirine girince böyle oluyor.
Bilinmeyen Canon lens
Bu yazının konusu bir başka mikrofilm lensi. Mehmet Baykul arkadaşımız $5 fiyata satın almış. Sağolsun incelemem için bana gönderdi. Lensin üzerinde hiç bir yazı, ya da bir işaret yok. Satıcı Canon mikrofilm lensi diye ilan açmış. Ben de Canon diye yazıyorum ama aslında bilmiyorum.
Mehmet lensi makineye bağlayabilmek için 49mm bir filtre adaptörünü siyah bant ile lense sabitlemiş. Bu tür lensler basit bir boru şeklinde oluyor. Bağlantı sorunlarını bir şekilde kendimiz çözmemiz gerekiyor. Fotoğrafta gördüğünüz 49 gibi yazılı ifadeler bu adaptörün üzerinde yazıyor. Lenste hiçbir yazı yok. Diyafram ya da odak uzunluğu bilinmiyor.
Diyafram derken açılıp kapanan diyafram bıçaklarını düşünmeyin. Bu lenslerde öyle şeyler yok. Her zaman tam açık çalışıyorlar. Bu tam açık değer artık ne ise lens her zaman o diyaframda oluyor.
Lensi Olympus 65-116 değişken uzunluklu tüp ile kullanıyorum. Böylece kadrajı / büyütmeyi ayarlama imkanım olacak. Ve hemen ilk pozu alıyorum. Konu mankenim “melolontha” türü kınkanatlı böcek. Detay verebilecek bir yerinden rastgele tek kare çekim yapıyorum.
65mm tüp ile büyütme fazla değil. Zaten çok olmasını da istemiyorum. Aradığım şey keskinlik. Biraz daha kapsamlı inceleyelim. İki ayrı bölgeden kesilmiş detay fotoğraflara bakalım:
Lensin merkezde verdiği detay etkileyici. Renklerde bir sorun görünmüyor. Odaklamanın denk geldiği yerlerde tüyler çok net. Gayet başarılı. Fakat dikkatimi çeken bir şey var. Sıkıntı yaratma ihtimali olan bir şey:
Yukarıdaki fotoğrafta netlik sorunu yok. Burada netlikle ilgilenmiyorum. Bu parçayı özellikle netleme olmayan bir bölgeden aldım. CA renk bozulmasını biliyorsunuz. Kontrast yaratan sınır geçişlerinde kırmızı, yeşil, mor ya da mavi renk taşmaları olur. Yani istenmeyen bir gökkuşağı. CA en çok bokehte rahatsız eder. Burada ileri seviyede bir bokeh CA görüyoruz. Antenin altı mavi, üstü kırmızı şekilde halelenmiş.
Biraz endişe belirtisi göstersek de durum facia değil. İki şansımız var.
- Elimizde Photoshop var. Camera RAW programında CA düzeltme seçeneği bazen mucizeler yaratıyor.
- Ve ikinci olarak: Bu lensle normalde tek kare çekim yapmıyoruz, focus stacking yapacağız.
Bokeh CA focus stacking ile düzelme, yok olma eğilimindedir. Focus stacking işlemi sırasında bokeh CA olan bölgeye başka bir fotoğraftan odaklanmış net bir görüntü girdiğinde o bölgeyi net olan fotoğraftaki detay dolduracak. Doğal olarak bokeh yok olacak. CA da onunla birlikte… Umuyoruz…
Test çekimi
Sıra gerçek anlamda bir çekime geldi. Böyle zamanlarda teknik yeterliliği ölçen sahte fotoğraflar yerine elimde başka lens yokmuş gibi davranıp sıradaki gerçek bir çekimi o lensle yapmayı tercih ediyorum. O zaman tam anlamıyla doğal bir kullanım oluyor. Bu sefer sıradaki fotoğraf bir “drone fly hoverfly” sineğine denk geldi.
Heyecanlı bir çekim sonrası fotoğrafımız oluşuyor. Canon mikrofilm lensi orta büyütmelerde gayet kullanışlı. Merkezde çok iyi bir keskinlik var. Uzak kenarlarda netlik bozuluyor ama çok dert değil. Objemizin genelini merkezde topladığımız sürece hiç sorun yok.
Lensi Olympus 65-116 tüp ile kullandığım için 65mm ve 116mm tüp uzunluklarına karşılık gelen büyütme ve çalışma mesafelerini not aldım. Başka bir tüp ya da körük ile kullanmak istersek bu değerlere göre basit orantı kurmamız gerekir.
65mm tüp için -> Büyütme: 1.4X -> Çalışma mesafesi: 6.5cm
116mm tüp için -> Büyütme: 2.4X -> Çalışma mesafesi: 5cm
Bu değerlere baktığım zaman lensin 50mm civarı bir odak uzunluğuna sahip olduğunu tahmin ediyorum. Ama diyafram konusunda hala bir fikrim yok.
Tamron 90mm önünde Canon mikrofilm lensi
Son olarak biraz uçuk bir fikri denemek istedim. Lensleri kurcalamak her zaman çok eğlenceli olmuştur. Canon mikrofilm lensini Tamron 90mm makro lens önüne takarak neler yapabiliyoruz bakmak istedim. “Macro coupling” adaptörü ile filtre yuvalarını karşılıklı bağlayınca ortaya aşağıdaki şekil çıktı:
Mikrofilm lensi Tamron ile kıyaslayınca çok küçük kalıyor. Camların çapları birbirinden çok farklı. Sorun çıkacağını tahmin ediyorum ama yine de denemek istiyorum.
Yukarıdaki fotoğraf kağıt 5 TL üzerindeki “BEŞ” yazısının B harfi. Büyütme yüksek fakat full-frame gövdenin artırdığı etkiyle köşeler iyice kararmış durumda. APS-C bir gövde kullansaydım o zaman bile görüntü sensörü dolduramayacaktı. Bu şekilde bir kullanım mümkün olmuyor.
Sonuç
Şansına güvenen, maceracı arkadaşlar, küçük bir miktar parayı riske atıp biraz eğlenmek isteyenler, mikrofilm lenslerine bir şans verin! Mehmet Baykul böylelikle kullanışlı bir lense sahip olmuş. Test için bana gönderip bu yazıya vesile oldu. Tekrar teşekkürler.
Başka mikrofilm lensleri ile buluşmak dileğiyle
